Uzun zamandır izlemek istediğim bir filmdi Midsommar Türkçe ismiyle Ritüel.İyi ki de izlemişim diyorum çünkü film gerçekten başarılı.Artık iyi filmler bir elin parmaklarıyla sınırlı olduğu için hazine bulmuş gibi oldum .Gelelim filmimizin konusuna.
Dani uzun süreli ilişkisinde gözle görülür problemler yaşamaktadır.Bir gece bipolar kız kardeşi ona garip bir mesaj yollar.Durumdan oldukça şüphelenen Dani anne ve babasının evini arar ama açan olmaz.Endişe ile bu sefer erkek arkadaşı Christian'ı arar.Christian Dani 'nin anlattıklarına aldırmaz ve kız kardeşinin ilgi çekmek istediğini söyler.Dani bu açıklama ile biraz sakinleşir ama gecenin ilerleyen saatlerinde korkunç bir haber alır.Kız kardeşi hem intihar etmiş hem de anne ve babasını öldürmüştür.Dani yıkılır .Teselliyi ilgisiz erkek arkadaşında arar ama bulamaz.Bu arada Christian'ın yaz için İsveç'e bir pagan topluluğunun yaşadığı yere gitme planı vardır.Dani ise bu planı tesadüfen öğrenir.O da bu geziye biraz zorla da olsa kendini davet ettirir.
Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan Dani'nin burada bir ikilemi belirir .Kendini olayları abartan baş belası bir kız arkadaş gibi görmektedir ama diğer taraftan yaşadığı derin acı ile empati kurmaktan yoksun bir erkek arkadaşı vardır.İsveç'e gittiklerinde pagan topluluk garip ayinler ve adetleri ile Dani'yi olduğundan daha kötü hale getirir.Ve topluluğun daha sonra bir ayin için bu yabancıları tuzağa düşürdüğü ortaya çıkar.Dani ise zamanla topluluktaki insanların onunla empati kuran yegane insanlar olduklarının farkına varır ve bir yarışma sonucu kraliçe ilan edilir.Bu aşamada topluluk dışı tüm yabancılar öldürülüp yakılarak doğaya kurban olarak sunulur.Film burada biter.
Kabaca filmin konusu bu.Birçok sinema izleyicisi için sıradan bir hikaye olmasına rağmen aslında filmin çok ciddi bir alt yapısı var ve biz şimdi bunu inceleyeceğiz
İlk olarak film modern bireyin sahteliği ile ilkel bireyin vahşiliği arasında bir bağ kuruyor.Her tür eğitim olanağına ve teknolojiye sahip,hoşgörülü ,entelektüel ve özgür düşünceye sahip modern insan(dani,christian ve arkadaşları) nın aslında ilkel pagan Harga'lardan hiçbir farkları yoktur.Film bu temel üzerine kurulu zaten.Dani'nin kız kardeşi daha filmin en başında intihar ediyor ve annesi ile babasını da kurban ediyor.Filmin başı ile sonunun aslında hiçbir farkı yok.Modern insan da Pagan ilkel topluluk da sonuçta kendilerini ve seçtikleri kişileri kurban ediyorlar.Yani insan ne kadar ilerlerse ilerlesin ilkel ve zayıf bir canlı.İstediği kadar bilim ve iletişimde ilerlesin sonuç aynı yere çıkıyor.İkinci olarak filmin başlarındaki bir arkadaş toplantısından bahsetmek gerekiyor.Bu sahnede Christian ve yozlaşmış arkadaşları evde toplanmışlardır ve birazdan Dani gelecektir.Burada adeta bir tiyatro oyunu ortaya koymaya karar verirler.Christian Dani'yi isveç'e davet etmiş ama aslında gelmemesini istemektedir.Arkadaşlarına bu durumu açıklar ve rollerini dağıtır adeta .Hepsi bu olayı bilmiyormuş gibi yapacaklardır.Dani az sonra eve varır ve biz de bu tiyatro oyununu izlemeye koyuluruz.O an Dani 'ye acırız.Burası filmin bir diğer çarpıcı sahnesidir.Modern insanın ikiyüzlülüğü,bayağı nezaketi ve entelektüel acımasızlığı tokat gibi yüzümüze çarpar burada .ileryen dakikalarda Harga'lar da bir tiyatro oyunu ortaya koyacaklardır ve bu kendini mükemmel sanan insanları ,topluluklarının zararsız ve iyi olduğuna inandıracaklardır.Aslında iki toplumun da modern ve ilkel toplumun birbirinden zerre farkı yoktur.Teknolojik ve entelektüel birikim olarak ne kadar gelişirse gelişsin modern toplum hala kendi kurbalarını vermekte kendi ritüellerini aynı hargalar gibi devam ettirmektedir.Yönetmen Ari Aster ilkel paganların vahşiliği ile modern insanın acımasızlığı arasında bir karşılaştırma yapmış ,çarpık bir ilişki kurmuştur.
Filmdeki en ilginç noktalardan bir diğeri ise film kahramanlarının herşeyi kendi istekleri ile yapmalarıdır.Mayıs dansını izleyen Christian ve dansa katılmak üzere olan Dani kendilerine uzatılan halüsünatif içkiyi kendi istekleri ile kabul ederler .Üstelik Christian 'bu içki nedir 'diye sorduğında pagan topluluk üyesi kadın ona içkinin tüm etkilerini anlatır.İçkiyi içerse karar verme mekanizmasının başkasının eline geçeceğini de ekler.Tüm bu söylenenlere rağmen Christian içkiyi içer.Yani sonunu kendi elleriyle ve kendi kararıyla hazırlar.Burada Christian 'ın bunu biraz sonra yaşayacağı cinsel deneyimin motivasyonu ile yaptığını söylemek garip kaçmaz.Beklentisi budur ve o da bu olayın olması için herşeyi kabul etmeye razıdır.Tuhaf Paganik cinsel birleşmeden sonra Christian tüm kontrolünü kaybeder.Sahte dans yarışmasında Mayıs Kraliçesi ilan edilen Dani de öyle .Christian açgözlü, çıkarcı ve sahte bir bireydir.Pelle tüm yıl Christian'ın arkadaşıydı ve onun bu özelliklerini kavramıştı.Dani ise zayıf ve yetersiz bir bireydi.Aile sorunu hep vardı bana göre .Filmin ilk 10 dakikasını hatırlarsak Dani'nin kardeşi anne ve babası ile kendini zehirliyordu(murder suicide).Bu tesadüfi değildi.Dani aile dışı bırakılmış dışlanmıştı .Dani hep yalnızdı.Pelle ise bunu yine tüm yıl İsveç dışında onların arkadaşlarıymış gibi yaparken gözlemlemişti.Bence tüm bu bilgileri Hargalara verdi.Ve onlar da kimi öldüreceklerini kimi kendi saflarına katacaklarını önceden planladılar.
Ayrıca film boyunca ilişkilerin doğası hakkında bilgi sahibi de oluyoruz.Dani ve ailesi kopuk.Çünkü kızkardeşi onu cinayet-intihar planından dışlamış.Christian ve Dani 4 yıldır çıkıyorlar ama iletişimleri zayıf.Adeta dün tanışmış gibiler.Christian'ın arkadaşları Dani'nin kırılgan kişiliğinden ve sorunlu aile yapısından nefret ediyorlar(cafe sahnesinde onu aşağılıyorlar ve christian 'ı ayrılma konusunda ikna etmeye çalışıyorlar),Pelle tüm bu arkadaş grubuna gizli bir ajanda (kurban edilecek insanlar ve yeni üyeler bulma amacı ) ile girmiş vs vs.
Başta da dediğim gibi yönetmen bu filmi çekerken modern birey ve ilkel bireyin benzerliği üzerine bir şeyler söylemek istemiş.Ne yaparsak yapalım o ilkellik bizim içimizde bunu hiçbir teknik gelişme veya entelektüel bilgi değiştiremez.Dani gibi ben niye onlarla birlikte ölmedim (annesi babası ve kardeşinin intihar cinayeti) de diyebiliyoruz ,Christian gibi temel dürtülerimizin (cinsellik,hırs) kurbanı da olabiliyoruz.
Elimizde üzerine sayfalaraca tez yazabileceğimiz ve her ayrıntısıyla incelenebilecek kadar dolu bir film var .Mutlaka izleyin .
